Husum

In het noorden van Duitsland, in Noord-Friesland, lag tijdens de Tweede Wereldoorlog op ca. 50 km van de Deense grens bij het kustplaatsje Husum het gelijknamige werkkamp Husum (Husum-Schwesing) wat een van de 87 satellietkamp was van concentratiekamp Neuengamme. Op 25 september 1944 werden rond de 1500 gevangenen uit Neuengamme op transport gezet naar kamp Husum om te helpen bij de aanleg van de ‘Friessenwall’ wat een verdedigingslinie was langs de Duitse Noordzeekust van de Nederlandse grens tot aan Denemarken als bescherming tegen geallieerde invasies. Op 20 oktober kwamen daar nog eens 1000 gevangenen uit Neuengamme bij. De ruim 2500 gevangenen moesten zware arbeid verrichten in moerasgebieden waar zij onder andere antitankgrachten moesten graven en helpen bij de bouw van gepantserde loopgraven. Het kamp bestond uit 9 barakken en stond onder leiding van de gewelddadige en aan alcohol verslaafde SS’er Hans Hermann Griem die ook de leiding had over het 40 km verderop liggende kamp Ladelund. De omstandigheden in het kamp waren verschrikkelijk en in 3 maanden tijd zijn 297 mensen omgekomen waaronder veel Nederlanders (uit Putten) door stelselmatige ondervoeding in combinatie met slecht kleding, zware lichamelijke arbeid, onderkoeling, slechte hygiënische omstandigheden en voortdurende mishandelingen door de bewakers. Gevangenen die te zwak of te ziek waren om te werken werden teruggestuurd naar Neuengamme en vervangen voor arbeidsgeschikten. Kamp Husum was maar heel kort in gebruik van 26 september tot 29 december 1944 en werd opgedoekt omdat de oorlogssituatie voor de Duitsers zo was veranderd dat de Friessenwall nutteloos was geworden. Het verlies van de oorlog was slechts een kwestie van tijd. Alle gevangenen die nog in kamp Husum aanwezig waren werden weer teruggestuurd naar Neuengamme waar velen van hen stierven, maar het aantal is onbekend. Na de oorlog was er lange tijd niets bekend over dit gruwelijke kamp, maar in 1983 werd de geschiedenis openbaar gemaakt door een werkgroep van jong, kritisch en historisch geïnteresseerden uit Noord-Friesland die onvermoeibaar onderzoek hebben gedaan en hun bevindingen openbaar maakte tijdens een ontmoeting met ex-gevangenen. Op 30 januari 1983 werd er in Husum een herdenkingsmonument opgericht ter nagedachtenis aan de gebeurtenissen en alle slachtoffers.